11 Listopada - Święto Niepodległości
11 listopada 1918 r., po latach wysiłków i zmagań wielu patriotów, Polska powróciła na mapę Europy jako suwerenne państwo. Starania o niepodległość naznaczone są również trudem i pracą Polaków na emigracji, którzy tak wytrwale kultywowali polskość, rozwijając z myślą o niej myśl polityczną czy polską kulturę.
Polska powstała w chwili klęski zaborców w I wojnie światowej. 11 listopada dekretem Rady Regencyjnej Józef Piłsudski otrzymał naczelne dowództwo nad wojskiem. Trzy dni później
gremium to rozwiązało się, przekazując Naczelnikowi pełnię władzy nad odbudowującym się państwem.
11 listopada przypada Święto Niepodległości, ustanowione na mocy ustawy z dnia 23 kwietnia 1937 r. Zostało zniesione po II wojnie światowej – w 1945 r. – a następnie przywrócone ustawą z dnia 15 lutego 1989 r.
JÓZEF PIŁSUDSKI - Polityk, przywódca walki niepodległościowej, organizator i wódz odrodzonego Wojska Polskiego. Urodzony w 1867r na Litwie, wychowany w duchu tradycji powstania styczniowego, w 20. roku życia zesłany na Sybir. W 1894 roku stał się faktycznym kierownikiem krajowych działań PPS. Po ponownym aresztowaniu w 1900 udało mu się zbiec i kontynuować działalność na czele Organizacji Bojowej PPS, jednej z głównych sił rewolucji 1905-1907. Po klęsce rewolucji skoncentrował się na przygotowaniu paramilitarnych formacji niepodległościowych (Związki Strzeleckie); na ich podstawie w Galicji w 1914 zostały utworzone Legiony Polskie. Osobiście dowodził I Brygadą Legionów. Po zerwaniu z Niemcami w 1917, został przez nich osadzony w twierdzy w Magdeburgu. Po klęsce Niemiec w listopadzie 1918 wrócił do Warszawy. 11 listopada Rada Regencyjna przekazała mu kontrolę nad wojskiem, 12 listopada misję utworzenia rządu narodowego, a 14 listopada władzę polityczną; objął funkcję Naczelnika. 16 listopada wysłał do światowych przywódców telegram notyfikujący powstanie państwa polskiego. W listopadzie 1918 roku jako Naczelnik Państwa rozpoczął proces odbudowy państwowości polskiej oraz Wojska Polskiego. ROMAN DMOWSKI - Polityk, ideolog, urodzony w 1864 roku. W 1889 roku został przyjęty do konspiracyjnej Ligi Polskiej, a w latach 1891–1892 kontynuował studia w Paryżu. Po powrocie do kraju przekształcił Ligę Polską w Ligę Narodową i stanął na jej czele. Celem tej trójzaborowej i ponadklasowej organizacji było ukształtowanie nowoczesnego narodu polskiego, zdolnego w przyszłości do stworzenia własnego państwa. W 1903 roku opublikował książkę Myśli nowoczesnego Polaka, w której wyłożył podstawy swej pozytywistyczno-nacjonalistycznej ideologii. W „Myślach nowoczesnego Polaka” z 1903 roku
Roman Dmowski napisał: „Jestem Polakiem – to słowo w głębszym rozumieniu wiele znaczy. Jestem nim nie dlatego tylko, że mówię po polsku, że inni mówiący tym samym językiem są mi duchowo bliżsi i bardziej dla mnie zrozumiali, że pewne moje osobiste sprawy łączą mnie bliżej z nimi, niż z obcymi, ale także dlatego, że obok sfery życia osobistego, indywidualnego znam zbiorowe życie narodu, którego jestem cząstką, że obok swoich spraw i interesów osobistych znam sprawy narodowe, interesy Polski, jako całość, interesy najwyższe, dla których należy poświęcić to, czego dla osobistych spraw poświęcić nie wolno.
Wszystko co polskie jest moje: niczego się wyrzec nie mogę.” „Jestem Polakiem – więc całą rozległą stroną swego ducha żyję życiem Polski, jej uczuciami i myślami, jej potrzebami, dążeniami i aspiracjami. Im więcej nim jestem, tym mniej z jej życia jest mi obce i tym silniej chcę, żeby to, co w mym przekonaniu uważam za najwyższy wyraz życia stało się własnością całego narodu.”
„Jestem Polakiem – więc mam obowiązki polskie: są one tym większe i tym silniej się do nich poczuwam, im wyższy przedstawiam typ człowieka.”
Drogę do odzyskania niepodległości opierał na sojuszu z Rosją. Uważał Niemcy za groźnego wroga Polski z racji, że mieli bardziej zaawansowaną kulturę i cywilizację. Zaś Rosję uważał
on za kraj o niższej kulturze niż Polska. Stąd widział w tym możliwość awansu Polski. Jako poseł kontynuował tę linię w czasie I wojny światowej, stając się głównym rzecznikiem Polski wobec państw Entanty. W tym czasie wyjechał do Francji, gdzie dzięki zabiegom wśród dyplomatów francuskich przyczynił się do powstania armii polskiej u boku francuskiej. W 1917 roku stanął na czele Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, uznanego po rewolucji bolszewickiej w Rosji przez państwa Ententy za oficjalną reprezentację Polski. Choć w listopadzie 1918 roku obawiał się rewolucji socjalistycznej
w Królestwie Polskim, uznał Piłsudskiego za Naczelnika Państwa, czym ułatwił powołanie centralnego rządu w Warszawie. Uznany przezeń za szefa delegacji polskiej, podczas konferencji pokojowej w Paryżu wygłosił pięciogodzinną mowę, uzasadniając polskie postulaty terytorialne. W imieniu Polski podpisał też z premierem Ignacym Paderewskim traktat wersalski z 26 czerwca 1919 roku.
IGNACY JAN PADEREWSKI - Pianista, kompozytor i polityk, urodzony w 1860 roku. Debiutował w 1887 jako pianista w Wiedniu, rozpoczynając światową karierę wirtuozowską. Największe sukcesy odnosił w Stanach Zjednoczonych, gdzie osiadł w 1913 roku. Po wybuchu I wojny światowej działał ofiarnie na rzecz sprawy polskiej. Jego staraniom przypisuje się wyodrębnienie w słynnym orędziu prezydenta Wilsona osobnego punktu o konieczności utworzenia niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza. Paderewski wrócił triumfalnie do Polski w grudniu 1918 roku. Po przyjeździe do Warszawy porozumiał się z Piłsudskim i został mediatorem między nim i obozem narodowo-demokratycznym. 16 stycznia 1919 roku został premierem, co przyczyniło się do uznania państwa polskiego przez zwycięską Ententę. Wraz z Romanem Dmowskim reprezentował Polskę podczas konferencji pokojowej w Paryżu i 28 czerwca 1919 roku podpisał traktat wersalski
Film „Przystanek Niepodległość cz.1”
35-959 Rzeszów
ul. Piłsudskiego 2